මහත් උත්සවාකාරයෙන් පුරෝහිත තුමන් මහ රජු බවට පත් කළ රජතුමා, සිය මෑණියන් අගමෙහෙසුන් කොට පාවා දී තෙමේ යුව රජු බවට පත් වූයේ ය. වැඩිකල් නොගොස්ම බෝසත් මහ රජ කෙරෙන් ගිහිගෙය පිළිබඳ ආලය පළා ගියෙන් අරතියම වැඩෙන්නට වී. හේ ගිහිගෙය පිළිබඳ කලකිරුණේ ය. සියල්ල අතහැර පැවිදි වීමට සිතුයේ ය. ඒ සඳහා සිත නිතර නිතර ඉතා දැඩිව බල කරන්ට ගත්තේ ය. කාමයෙහි අල්පමාත්‍ර වූද ඇල්මක් නැති හේ තනිවම සිටින්නටත්, තනිවම හිඳින්නටත්, තනිවම සැතපෙන්නටත්, තනිවම අනුභව කරන්නටත් පටන් ගත්තේ ය. හේ හුදෙකලාවට තදින්ම ඇලී සිටියේ ය. රජ සැප කොතෙක් තිබුනත් ඔහුට දැණුනේ තමන් සිරගෙදර සිරමැදිරියක කොටු වී සිටින්නක් සේයි. කූඩුවක දමන ලද කුකුළෙකු සේයි. මේ හේතුවෙන් රාජ දේවිය රජතුමන් පිළිබඳ තව තවත් සිතන්ට ගත්තී ය. නිතර නිතර සිතන්ට ගත්තී ය.

‘අහෝ මා මැහැල්ලක්මි. මේ රජතුමන් නව යොවුන් සුන්දර කුමාරයෙක් වෙහි. මෙතුමාණන්ගේ හිස කෙස් කලුය, අක් බමරු සේ ය. මාගේ හිස කේ සුදු පැහැති ය. දිරා ගොසින් ය. ඔහුගේ සම රන්වන්ය. ඉතා සියුම්ය. කැළැල් රහිතය. නමුත් මාගේ පැහැය ඉතා අශෝභනය. මුළුමනින්ම රැලි වැටී ඇත්තේ ය. කැළැල් සහිත ය.’

ඕ දිනක් උපායෙන් රජුගේ සිත දැන ගැනීමට සිතන්නී රජතුමාගේ හිස පරික්ෂාකරන ආකාරයක් ඇඟෙව්වා ය. තම හිසින් ඉදුනු සුදුවන් කෙස් ගසෙක් ගෙන් එය රජතුමාගේ හිසේ තුබූවක් බව පෙන්වමින් ඕ මෙසේ කීවා ය.

“දේවයිනි. මාගේ පමණක් නොවේ හිස කෙස් සුදු වී තිබෙන්නේ. නුඹ වහන්සේගෙත් දැන් දැන් නර කෙහෙ පෙනේ.”

එවිට රජතුමා මෙසේ කිවේ ය.

“එසේනම් සොඳුර, ඒ නර කෙහෙ උගුල්ලා මා අත තබව”

 ඕ තම හිසින් උගුල්ලා ගත් කෙස් ගස රජතුමා අත තැබුවා ය. මුලදී දේවිය පැවසූ වදන් පිළිනොගත් රජතුමා නර කෙස් ගස දුටු වහා තැති ගත්තේ ය. බියෙන් ත්‍රස්ථව ගියේ ය. රත්‍රන් පටක් වැනි සිය නළල් තලයෙන් ඩහ බිඳු වැගිරෙන්නට විය. හේ තමාට ම අවවාද කර ගත්තේ ය.

“සුසීම, නුඹ තරුණයෙකු ලෙස සිතා සිටියත් දැන් නුඹ මහල්ලෙකි. නුඹ මෙතෙක් කල් අසූචි වලක ගිලුණු ගම් ඌරකු සේ කාම මඩ ගොහොරුවේ එරී ඒ මඩින් මිදෙන්ට නොහැකිව සිටින්නෙහි ය. දැන් මේ උදා වී ඇත්තේ කාමයන් අතෑර හිමවතට පිවිස පැවිදිව බඹසර රැකීමට සුදුසු කාලය නොවේ ද?”

ඒ අසා බියෙන් තැතිගත් දේවී තොමෝ, තමා පිළිබඳ සිත් පහදවාලනු පිණිස ගත් උත්සාහය අවසානයේ දී සිය හිමි ගිහිගෙයි විසීම පිළිබඳ කලකිරීම පිණිස හේතුවීමෙන් තදින් කම්පිත වී ගියා ය. ඕ රජතුමාගේ රූ වර්ණනා කරමින් මෙසේ කීවා ය.

“රජතුමනි, ඔබ වහන්සේ ඉතා තරුණයහ. නව යොවුන් වියේ සිටින්නේ ය. එනිසා ජිනේන්ද්‍රය, රාජ්‍යය යෙහෙන් විචාරනු මැනව. නුඹ වහන්සේගේ ආඥ්ඥායෙන් මේ රට සුඛිත මුදිත කළ මැනව.”

“මා ප්‍රිය හිමියාණෙනි, මා පිළිබඳව ද මොහොතක් කල් බලනු මැනව. මා අනාථ ව වැන්දබුවක කොට මා හැර නොයනු මැනව. ඒ නුඹ වහන්සේ මේ අකාලික වූ රාජශ්‍රීය හැර  කාලික වූ පැවිදි සැපය පතා නොයනු මැනව.”

එවිට සන්හුන් වදන් ඇති රජ තෙමේ මෙසේ බිණුවේ ය.

“සොඳුර, නුඹ විය යුතු ම දෙයක් පවසන්නී ය. මේ සැපය නම් ඒකාන්තයෙන්ම කාලික ම ය. අක්බමරු වන් කළු කෙහෙ කාලයාගේ ඇවෑමෙන් සුදු පැහැ ගන්නේ ය. සම වැරහැළි මෙන් රැළි ගන්නේ ය. එහි තල කැළැල් හට ගන්නේ ය. නිලුපුල් ආදී වූ මල් දම් වැනි සුකුමාල වූ, රන් පිළිම වැනි වූ උතුම් යොවුන් විලාස ඇති දෙව්ලියන් බඳු රාජ කන්‍යාවන් මා දැක ඇත්තෙමි. නමුත් ඔවුන් ද කලෙකින් වයසට පත් වී, ජරපත් සිරුරු ඇතියේ දුර්වර්ණ වී වකුටු ගැසුණු සිරුරු ඇතිව මැරී වැටී යන්නේ ය. මේ ජීව ලෝකය වනාහී සදාකල් එකම අයුරකින් පවතින්නක් නොවේ. ඇති වෙවී නැති වෙවී යන මෙහි සාර වූ කිසිවක් දකින්ට නැතී. එබැවින් සොඳුර, මෙය වටහා ගැනීම අප හට හැමකල යහපත පිණිස පවතී. නුඹ ද එය වටහා ගැනීමට උත්සාහ කරව.”

මෙසේ නා නා අයුරින් රූපයේ ආදීනව දක්වමින් බුද්ධ විලාශයෙන් දහම් කථා කියා අප බෝසත් සුසීම මහ රජතුමන් සියල්ලන් හඬා වැලපෙද්දී සිය මිතුරා වන යුව රජුන්ට ම යලි රාජ්‍ය පවරා දී ඥාති බන්ධු වර්ගයා හඬා වැළැපෙද්දී සියලු රාජශ්‍රීන් ඇතුළු සැප සම්පත් හැර දමා හිමවතට ගොස් සෘෂි පැවිද්දෙන් පැවිදි වූ සේක. එහි ධ්‍යාන අභිඥා උපදවාගෙන එයින් මිය බඹලොව ඉපදුනු සේක.