'හිත'
ගැන ඉගෙනගන්න
සිත යටපත් කොට තිබෙන කරුණ ගැන වදාළ දෙසුම
'අපව රිදවන්නේත් අපට සතුට ගෙන දෙන්නේත් සිතයි'
…..“පින්වත් මහණෙනි, යම් විදිහකින් පුරුෂයෙකුගේ සිත හැම පැත්තෙන්ම ග්‍රහණය කරගෙන තියෙන යම් රූපයක් ඇත්නම්, පින්වත් මහණෙනි, මේ ස්ත්‍රී රූපය තරම් වෙන එක රූපයක්වත් මා දකින්නෙ නෑ. පින්වත් මහණෙනි, ස්ත්‍රී රූපය හැම පැත්තෙන්ම පුරුෂයාගේ සිත ග්‍රහණය කරගෙනයි තියෙන්නෙ.”…..
ක්‍රියාවට යෝග්‍ය සේ සකස් නොකළ සිත ගැන වදාළ දෙසුම
'ජීවිතයේ සැබෑ වටිනාකම දකින්න, ඔබේ සිත ගැන සැලකිළිමත් වෙන්න'
…..“පින්වත් මහණෙනි, යම් විදිහකින් සමථ විදර්ශනා වශයෙන් දියුණු නොකළ විට (කෙලෙස් නැසීමේ) ක්‍රියාවට යෝග්‍ය පරිදි සකස් නොවන්නා වූ යමක් වේද පින්වත් මහණෙනි, ඒ මේ සිත තරම් වෙන එකම දෙයක්වත් මා දකින්නේ නෑ. පින්වත් මහණෙනි, සමථ විදර්ශනා වශයෙන් දියුණු නොකළ විට සිත නිවන් අවබෝධයට සුදුසු පරිදි සකස් වෙන්නේ නෑ.”…..
දමනය නොවූ සිත ගැන වදාළ දෙසුම
'සැනසිලිදායක ජීවිතයක් ලැබෙන්නේ දමනය කළ සිතක් තිබුනොත් පමණයි'
…..“පින්වත් මහණෙනි, යම් විදිහකින් දමනය නොකළ විට මහා අනර්ථයක් පිණිස හේතු වන විදිහේ යම් දෙයක් ඇත්නම්, පින්වත් මහණෙනි, ඒ මේ සිත තරම් වෙන එකම දෙයක්වත් මා දකින්නේ නෑ. පින්වත් මහණෙනි, දමනය නොවුන සිත මහා අනර්ථයක් පිණිසමයි හේතු වෙන්නෙ.” …..
වී නංඩුව ගැන වදාළ දෙසුම
'තමන්වත් නසා අනුන්වත් නසන, දුගතියටම පාර කපන කැළඹුන හිත'
…..“පින්වත් මහණෙනි, යම් ආකාරයෙන් සැණෙකින් වෙනස් වෙලා යන්නා වූ දෙයක් ඇත්නම්, ඒ මේ සිත තරම් වෙන එකම දෙයක් වත් මා දකින්නේ නෑ. පින්වත් මහණෙනි, මේ සිත කොතරම් සැණෙකින් වෙනස් වෙලා යන්නා වූ දෙයක්ද යත් එයට උපමාවක් සොයාගන්න එක පවා ලේසි දෙයක් නොවෙයි.”…..
ප්‍රභාෂ්වර සිත ගැන වදාළ දෙසුම
'පැහැසර සිත නසාගන්නා කුසීතයා'
…..“පින්වත් මහණෙනි, යම් කරුණකින් නූපන් අකුසල් උපදිනවා නම්, උපන් කුසල් දහම් පිරිහිලා යනවා නම්, පින්වත් මහණෙනි, මේ කුසීතකම තරම් එයට හේතු වන, වෙන එකම දෙයක් වත් මා දකින්නේ නෑ. පින්වත් මහණෙනි, ප්‍රමාදී පුද්ගලයාට නූපන් අකුසල් උපදිනවා. උපන් කුසල් දහම් පිරිහිලා යනවා.”….
සිත පිරිසිදු වීම ගැන වදාළ දෙසුම
'දෙව්ලොවට යන්න පිරිසිදු සිතක් ඇතිකර ගන්න'
….”පින්වත් මහණෙනි, මේ ලෝකයේ ඉන්න පිරිසිදු වෙච්ච සිත් ඇති සමහර පුද්ගලයන්ගේ සිත මගේ සිතින් මේ විදිහට දැනගන්නවා. මේ පුද්ගලයා මේ කාලෙ මිය පරලොව ගියොත්, හරියට හිසින් ගත් බරක් බිමින් තියනවා වගේ දෙව්ලොව තමයි උපදින්නේ. ඒකට හේතුව මොකක්ද?”….
අදහස්වලට අනුව එකතුවීම ගැන වදාළ දෙසුම
'සමසිත් ඇත්තෝ එකතු වෙති'
….“පින්වත් මහණෙනි, සත්වයන් තව සත්වයන් සමඟ එකතු වෙන්නේ, එකට සම්බන්ධ වෙන්නේ තම තමන්ගේ සිත්වල තියෙන ස්වභාවයට අනුව තමයි. ලාමක අදහස් තියෙන අය, ලාමක අදහස් තියෙන අයත් එක්ක තමයි එකතු වෙන්නේ, එකට සම්බන්ධ වෙන්නේ. යහපත් අදහස් තියෙන අය, යහපත් අදහස් තියෙන අයත් එක්ක තමයි එකට එකතු වෙන්නේ, එකට සම්බන්ධ වෙන්නේ…..
නීවරණ ප්‍රහාණය කිරීම ගැන වදාළ දෙසුම
'සිත වනසන සතුරන් පස් දෙනා හඳුනාගන්න'
….“පින්වත් මහණෙනි, යම් දේකින් මේ නූපන් සැක උපදිනවා නම්, උපන් සැක බොහෝ සෙයින් වැඩිවෙනවා නම්, වඩාත් වැඩිවීමට හේතුවෙනවා නම්, පින්වත් මහණෙනි, නුවණින් තොරව හිතන එක තරම් එයට හේතුවන වෙන එකම දෙයක්වත් මා දකින්නේ නෑ. පින්වත් මහණෙනි, නුවණින් තොරව හිතන කෙනාට නූපන් සැක උපදිනවා. උපන් සැක බොහෝ සෙයින් වැඩිවීම පිණිසත් හේතුවෙනවා.” ….
අශ්‍රැතවත් පෘථග්ජනයා ගැන වදාළ දෙසුම
'අත්තෙන් අත්තට පැන පැන යන වඳුරු හිත'
….පින්වත් මහණෙනි, ඒක මේ වගේ දෙයක්. මහා වනාන්තරයක හැසිරෙන වඳුරෙක් ගැන හිතමු. ඔය වඳුරා වනයේ හැසිරෙද්දී අත්තක් අල්ල ගන්නවා. ඒ අත්ත අත්හැරලා ඊළඟ අත්ත අල්ල ගන්නවා. ඒ අත්ත අත්හැරලා වෙන අත්තක් අල්ල ගන්නවා. පින්වත් මහණෙනි, මේ හිත කියලා, මනස කියලා, විඤ්ඤාණය කියලා යම් දෙයකට කියනවා නම්, අන්න ඒකත් ඔය වගේම දෙයක්. දවල්ටත් රෑටත් එකක්ම උපදිනවා. වෙන එකක්ම නිරුද්ධ වෙනවා”…..
දම්වැලෙන් ගැට ගැසූ සුනඛයා ගැන වදාළ දෙසුම
'සිත කිලිටි වීම නිසයි සත්වයන් කිලිටි වෙන්නේ. සිත පිරිසිදු වීමෙනුයි සත්වයන් පිරිසිදු වෙන්නේ'
….”පින්වත් මහණෙනි, මා නම් මේ තිරිසන්ගත සතුන් තරම් මෙතරම් විචිත්‍ර වූ අන්‍ය එකම සත්ව කොට්ඨාසයක්වත් දකින්නේ නෑ. පින්වත් මහණෙනි, ඔය තිරිසන්ගත සතුන් විචිත්‍ර වෙලා තියෙන්නේ සිත කරණ කොට ගෙන ම යි. පින්වත් මහණෙනි, ඒ තිරිසන්ගත සතුන්ටත් වඩා සිත ම යි අතිශයින් ම විචිත්‍ර.”…..
දූෂිත සිත් ඇති පුද්ගලයා ගැන වදාළ දෙසුම
'දූෂිත සිත් ඇත්තෝ නිරයේ උපදිති'
….“පින්වත් මහණෙනි, මේ ලෝකයේ ඉන්න දූෂිත වෙච්ච සිත් ඇති සමහර පුද්ගලයන්ගේ සිත මගේ සිතින් මේ විදිහට දැනගන්නවා. මේ පුද්ගලයා මේ කාලෙ මිය පරලොව ගියොත්, හරියට හිසින් ගත් බරක් බිමින් තියනවා වගේ නිරයේ තමයි උපදින්නේ. ඒකට හේතුව මොකක්ද? පින්වත් මහණෙනි, ඒ ඔහුගේ සිත දූෂිත වෙච්ච නිසා.”…..
සම ගුණයෙන් දිවි ගෙවීම ගැන වදාළ දෙසුම
'මරණින් මතුත් එක් වීමේ ක්‍රමය'
….“ස්වාමීනී, අපි දෙදෙනා මේ ජීවිතයේදී ත් එකිනෙකා දකින්නට, මරණින් මතු පරලොවෙහිදී ත් එකිනෙකා දකින්නට කැමතියම්හ.”
“ගෘහපතිවරුනි, ඉදින් පතිපත්නීහු දෙදෙන මේ ජීවිතයේදී එකිනෙකා දකින්නට ත්, පරලොව ජීවිතයේදී එකිනෙකා දකින්නට ත් කැමති වන්නහු නම් දෙදෙනා ම,”…..