විමානවත්ථු

“යසස් ඇති දෙව්දුව, ඔබ හරිම ලස්සනයි. ගොඩාක් දිළිසෙනවා. මහා පිරිවර ඉන්නවා. සියලු තව්තිසා වැසි දෙවියන්ගේ සුන්දරත්වය පරදවා බබලනවා. මීට කලින් මං ඔබ දැකලා නෑ. ඉස්සෙල්ලාම දැක්කෙ දැනුයි. කොයි වගේ දිව්‍ය ලෝකයකින්ද ආවෙ. ඔබ දැන් මාව නමින් අමතා කතා කරනවානෙ”

“සුන්දරී, මං ඉස්සර මිනිස් ලෝකෙදි සුභද්‍රා කියන නමින් හිටියේ. මං ඔබේ බාල නංගි. අපි ස්වාමියාට සමභාර්යාවන් වෙලා හිටියා. ඒ මං මැරුණට පස්සෙ මනුස්ස ජීවිතයෙන් නිදහස් වෙලා එයින් චුත වුනා. ඊට පස්සෙ තමයි මේ නිම්මාණරතී දෙවියන් අතර ඉපදුනේ. “

“බොහෝ පින් දහම් කරගත්තු උදවිය තමයි නිම්මාණරතියට එන්නෙ. සුභද්‍රා, එතකොට ඔබත් ඔය දැන් කතා කරන්නෙ නිම්මාණරතී දෙවියන් මැද උපත ලබා නේද?යසස් ඇති දෙව්දුව, ඔබට කවුද මේ ගැන කියා දුන්නෙ? මොන වගේ දානයක්ද ඔබ දුන්නෙ? මොන වගේ සිල්වත් බවක්ද ඔබ ඇති කර ගෙන හිටියෙ? ඔය විදිහේ යසසක්, ඔය විදිහේ මහා සැප සම්පත් ලැබුවේ කොහොමද? පින්වත් දෙව්දුව, දැන් අපි අහන්නෙ ඒ ගැනයි. අපට කියා දෙන්න මේ කවර පින්කමක ඵලයක්ද කියල.”

“ඉස්සර මං මනුස්ස ලෝකෙදි දන් පැන් ලබන්ට සුදුසු සංඝරත්නය ගැන පැහැදුණු සිතින් හිටියා. මං මේ දෑතින්ම උන්වහන්සේලාට පිණ්ඩපාත අටක් පූජා කරගත්තා. ඒ පිනෙන් තමයි මෙවැනි ලස්සනක් මට ලැබුනේ. ඒ පිනෙන්මයි මේ සම්පත් ලැබුනේ. සිතට ප්‍රීතිය උපදවන මේ සැප සම්පත් ඔක්කොම ලැබුනේ ඒ නිසාමයි. මිනිස් ලෝකෙදි ඔය පින තමයි මං කර ගත්තෙ. ආනුභාව සම්පන්නව බැබලි බැබලී ඉන්න පින ඕක තමයි. මගේ සිරුරෙන් විහිදෙන එළියෙන් හැම දිසාවම බබලනවා. “

“ඒ සංවර වූ බ්‍රහ්මචාරී වූ භික්ෂූන් වහන්සේලා ගැන මමත් පැහැදීමෙන් නෙ හිටියෙ. ඔබ වගේ නෙවෙයි මං මේ දෑතින්ම බොහෝ භික්ෂූන්ට දන් පැන් පූජා කරගෙන තියෙනවා. ඔබට වඩා බොහෝ දන් දීලත් මං ඉපදුනේ පහත් දිව්‍ය ලෝකයකයි. පින්වත් දෙව්දුව, බොහෝම චුට්ටක් දානෙ දීල මහත් සැප සම්පත් ලබාගත්ත නේද? අපි අහන්නෙ මේකයි. ඔබට ඔය ලැබුනේ මොන වගේ පින්කමක විපාකයක්ද?”

“මං ඉස්සර ඒ සිතේ සතුට ඇති කරවන ස්වාමීන් වහන්සේ නමක් ගැන දැනගෙන හිටියා. ඒ රේවත ස්වාමීන් වහන්සේ ඇතුළු ස්වාමීන් වහන්සේලා අට නමකට මං දානයට ආරාධනා කළා. ඒ රේවත ස්වාමීන් වහන්සේ මගේ යහපත පිණිස මට අනුකම්පා කළා. උන්වහන්සේ මට වදාළේ ඒ දානය අට නමකට නොව සංඝයා උදෙසා පූජා කරන්න කියලයි. මමත් උන්වහන්සේගේ වචනයට අනුවමයි කටයුතු කළේ. ඒක සංඝගත දක්ෂිණාවක් වුනා. ප්‍රමාණ රහිත ගුණ ඇති ආර්ය සංඝයා කෙරෙහි මගේ දානය මනාව පිහිටියා. ඔබ දානය පූජා කරගෙන තිබෙන්නෙ පෞද්ගලික වශයෙනුයි. ඒක නිසයි ඔබේ දානය මහත්ඵල නැති වුනේ. “

“සංඝයා උදෙසා පූජා කරගන්න දානයෙන් මහත්ඵල ලැබෙන බව අනේ මං දැනුයි දන්නෙ. එහෙනම් මං ආයෙමත් මිනිස් ලොවට යනවා. සඟරුවනෙහි අවශ්‍යතා දන්න කෙනෙක් වෙනවා. මසුරුමළ නැති කෙනෙක් වෙනවා. ප්‍රමාද වෙන්නෙ නෑ. යළි යළිත් සංඝරත්නයට දන් පූජා කර ගන්නවා. “

සක්දෙවිඳු: “භද්‍රා දෙව්දුව, දැන් ඔයත් එක්ක ඔය කතා කර කර ඉන්න දෙව්දුව තව්තිසාවේ සියලු දෙවිවරුන්ගේ සෝභාව ඉක්මවා බබලනවා. මෑ කවර දෙව්දුවක්ද?”

“පින්වත් සක්දෙවිඳුනි, ඉස්සර මිනිස් ලෝකෙදි ඇය මිනිස් දුවක්. ඇය මගේ බාල නංගි. මගේ සැමියාගේ සමබිරිඳ. ඇය සාංඝික දානයක් පූජා කරගෙන තියෙනවා. ඇය පින් කරපු එකියක්. ඒ නිසයි ඇය බබලන්නේ.”

සක්දෙවිඳු:“භද්‍රා දෙව්දුව, ඔබේ නංගි දානය පූජා කරගෙන තිබෙන්නෙ ප්‍රමාණ රහිත ගුණ ඇති ආර්ය සංඝයාට නෙව. ඒ නිසා තමයි ඔයාට වඩා ඇය ඔතරම්ම බබලන්නෙ. ගිජුකුළු පර්වතයෙහි බුදුරජාණන් වහන්සේ වැඩසිටියා. ඔය කාරණය උන්වහන්සේගෙන් මං විමසුවා. යම් කිසි කෙනකුට දානයක් පූජා කර ගත්තහම මහත්ඵල මහානිසංස ලබාදෙන්නෙ කවරෙකුට දුන්නොත්ද කියල. දන් පැන් දෙන මිනිස්සු ඉන්නවා. පින් අපේක්ෂාවෙන්මයි ඔවුන් දන් දෙන්නෙ. මත්තෙහි සැප විපාක ලබාදෙන පින්ම කළ මැනැව. යම් ඒ ආර්ය සංඝයාට දෙන දානය තමයි මහත්ඵල විපාක ලබාදෙන්නෙ.

ලෝකයෙහි සියලු කර්ම විපාක ගැන අවබෝධයෙන් යුතු බුදුරජාණන් වහන්සේ ඔය කාරණාව මට වදාළා. යම් ඒ ආර්ය සංඝයාට දෙන දානය තමයි මහත්ඵල විපාක ලබා දෙන්නෙ. ආර්ය අෂ්ටාංගික මාර්ගයෙහි ගමන් කරන පුද්ගලයන් හතර දෙනෙක් ඉන්නවා. ඵලයට පත් වූ පුද්ගලයනුත් හතර දෙනෙක් ඉන්නවා. මේ ආර්ය සංඝයා සෘජු සිත් ඇති පිරිසයි. ප්‍රඥා සම්පන්නයි. සීලසම්පන්නයි. සමාහිත සිතින් යුක්තයි.

දන් පැන් දෙන මිනිස්සු ඉන්නවා. පින් අපේක්ෂාවෙන්මයි ඔවුන් දන් දෙන්නෙ. මත්තෙහි සැප විපාක ලබා දෙන පින්ම කළ මැනැව. යම් ඒ ආර්ය සංඝයාට දෙන දානය තමයි මහත්ඵල විපාක ලබා දෙන්නෙ. මේ ආර්ය සංඝයා වනාහී මහානීය ගුණයෙන් යුක්තයි. මිණිය නොහැකි ගුණයෙන් යුක්තයි. සාගර ජලය වගේ. නරවීරයන් වහන්සේගේ ශ්‍රාවක වූ මේ පිරිසමයි ශ්‍රේෂ්ඨ. ධර්මය බෙදා හරිමින් ලෝකය එළිය කරන්නෙ ඔවුන් තමයි. අන්න ඒ ආර්ය සංඝයාට දන් පැන් පූජා කරගත්තොත් නිසි තැනට පූජා කළා වෙනවා. ඒක තමයි හරි විදිහට දීපු දේ. ඒක තමයි නියමාකාරයෙන් කරගත්තු යාගය.

ලෝකවිදූ වූ බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් වර්ණනා කරල තියෙනවා ආර්ය සංඝයාට පූජා කරන දක්ෂිණාව මහත්ඵල ලබා දෙනවා කියල. එවැනි ආර්ය සංඝයා උදෙසා දෙන දානය සිහි කරන්ට ඕන. එතකොට එයාලාට හරි සතුටක් ඇති වෙනවා. මසුරුමළ මුලින්ම දුරු කරලා ලෝකයේ ජීවත් වෙන්න පුළුවනි. නින්දා රහිත වූ ස්වර්ග ලොවෙහි උපදින්ටත් පුළුවනි. “